Obrazy symfoniczne – koncert symfoniczny w Zielonej Górze


Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Zielonogórskiej
Zygmunt Rychert – dyrygent
Piotr Pławner – skrzypce

Program:
L. Różycki – Mona Lisa Gioconda
F. Mendelssohn - Bartholdy – Koncert skrzypcowy e-moll
B. Smetana – Poematy symfoniczne: Wyszehrad, Z czeskich lasów i łąk, Wełtawa
 
Koncert „Muzyczne obrazy” prezentuje wykształcone w dobie romantyzmu dwa nurty – muzyki absolutnej i programowej, które sięgają w historii muzyki z casów renesansu. Z jednej strony czysta forma podlegająca absolutnym regułom kształtowania formy muzycznej, z drugiej – muzyczna opowieść, której narracja wynika z treści tekstu literackiego, z inspiracji obrazem czy też będąca ilustracją przyrody, architektury, kultury ludowej.
 
Mona Lisa Gioconda op.29 Ludomira Różyckiego (1883-1953) to symfoniczne preludium na orkiestrę napisane w 1911 roku pod wpływem inspiracji malarskim dziełem wielkiego Leonarda da Vinci. Język muzyczny kompozytora osadzony w nurcie muzyki neoromantycznej, z perspektywy przypadającej na I połowę XX wieku muzycznej awangardy, oceniany był za życia kompozytora jako mało postępowy. Z punktu widzenia współczesnego odbiorcy Różycki odznacza się bardzo charakterystycznie i oryginalnie wśród polskich i europejskich kompozytorów tego czasu.
Słuchając Giocondy nie sposób zwrócić uwagę na wyszukaną instrumentację, niemalże impresjonistyczną, eksponującą przepięknie m.in. harfę czy rożek angielski.
Każdego roku z nastaniem wiosny w Pradze odbywa się Międzynarodowy Festiwal Muzyczny zwany „Praską Wiosną” Rozpoczyna się on w dniu 12 maja - rocznicę śmierci słynnego czeskiego kompozytora Bedricha Smetany (1824-1884). Tradycją festiwalu jest coroczne inauguracyjne wykonanie największego z orkiestrowych dzieł Smetany - cyklu sześciu poematów symfonicznych pod wspólnym tytułem „Moja Ojczyzna”. Program dzisiejszego koncertu przedstawia nam trzy z nich Wyszehrad,Z czeskich lasów i łąk, Wełtawa.
W poematach Z czeskich łąk i gajów oraz w Wełtawie kompozytor przedstawia przyrodę i lud swojej ojczyzny oddając wzniosłe uczucia, jakie wywołuje w wędrowcu zetknięcie się ze wspaniałością natury. Wyszehrad zabiera nas natomiast do Pragi - do zbudowanego na skale nad brzegiem Wełtawy zamku – wielowiekowej siedziby królów czeskich.
Idea muzyki absolutnej podlegająca kształtowaniu dramaturgii dzieła w oparciu o wykształconą formę muzyczną nie pozostawała w dobie romantyzmu bez wpływów muzyki programowej. Chociaż koncert skrzypcowy e-moll op. 64 Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego (1809-1847) oddaje muzyczną proporcję konstrukcji formy sonatowej, to w treści nieprogramowej muzyczne obrazy tworzą się „same” - będąc świadectwem szeroko pojętej romantyczności i muzycznego sentymentalizmu charakterystycznego dla pierwszej połowy doby romantyzmu.
Tekst Sławomir Kozłowski