NOSKOWSKI w Warszawie

Bilety na koncert NOSKOWSKI w Warszawie - 30-07-2022

Koncert NOSKOWSKI w Warszawie

Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus , Antoni WIT

30.07.2022 19:00

Warszawa(Mazowieckie) - Polskie Radio Studio Koncertowe im. W. Lutosławskiego


Program
Zygmunt Noskowski
I Symfonia A-dur
***
Zygmunt Noskowski
II Symfonia c-moll „Elegijna”

Wykonawcy
Antoni Wit | dyrygent
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa

Do bardzo w swej epoce ważnych i prominentnych, dziś nieco – i jakże niesłusznie – zapomnianych postaci polskiego życia muzycznego należał Zygmunt Noskowski (1846-1909), kompozytor, pedagog, publicysta i organizator życia muzycznego, jedna z najwybitniejszych osobistości polskiej kultury w drugiej połowie XIX wieku. Zarazem wielki patriota, służący sprawie niepodległości swym talentem – muzyką o wyraźnych narodowych rysach i zaangażowaniem w ważne dla podtrzymania kulturowej tożsamości i tradycji działania. Był uczniem Apolinarego Kątskiego (skrzypce) i Stanisława Moniuszki (harmonia, kontrapunkt, podstawy kompozycji). W latach 1873-1874, dzięki stypendium Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, studiował też w Akademie der Künste w Berlinie u Friedricha Kiela. W 1886 roku objął klasę kompozycji w Instytucie Muzycznym w Warszawie i w ciągu dwudziestu lat wykształcił całe pokolenie kompozytorów, w tym twórców Młodej Polski, z Karolem Szymanowskim, Grzegorzem Fitelbergiem, Ludomirem Różyckim na czele. Działał w wyjątkowo trudnych i ograniczających go warunkach zaboru rosyjskiego, zmagając się z systemem represji i cenzury, wśród ubóstwa obywateli i instytucji. Mimo to osiągnął bardzo wiele. Jako kompozytor tworzył w duchu późnoromantycznym. Napisał szereg dzieł orkiestrowych, w tym trzy symfonie, uwerturę Morskie Oko i poemat symfoniczny Step, kameralnych; komponował utwory fortepianowe, pieśni solowe i chóralne, kantaty (Świtezianka), opery (m.in. Livia Quintilla, Wyrok), balety (Święto ognia) i muzykę do sztuk teatralnych. Jego dokonania cechuje wysoki poziom warsztatu kompozytorskiego, indywidualny język muzyczny oraz obecność elementów narodowych w postaci przyswojonych i artystycznie opracowanych cech polskiego folkloru muzycznego, którego był znawcą. Wiele jego dzieł zawiera czytelne odwołania do muzyki polskiej: cytaty ludowych i narodowych melodii, rytmy polskich tańców; ujawniają też silny zmysł dramatyczny i rozwiniętą pracę tematyczną.
Szczególną dbałością otaczał pamięć polskich kompozytorów, jak Ignacy Feliks Dobrzyński czy zwłaszcza Stanisław Moniuszko, popularyzował również twórczość współczesnych sobie twórców, wśród nich swoich uczniów. Po śmierci został zapomniany nawet przez nich, jego dziełom odmówiono znaczenia w kontekście muzyki europejskiej, toteż w większości pozostały one w rękopisie. W zasadzie jedynym jego utworem, który utrzymał się w repertuarze, jest poemat symfoniczny Step. Dopiero z początkiem XXI wieku muzyka Zygmunta Noskowskiego zaczęła z wolna powracać na estrady koncertowe, pojawiły się także pierwsze wydania jego dotąd nieopublikowanych dzieł, jak II i III Kwartet smyczkowy czy II Symfonia. Ważnym elementem misji Polskiej Orkiestry Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa jest restytucja zapomnianych arcydzieł muzyki polskiej koncertowej praktyce, a lipcowy koncert będzie ważnym krokiem w przywracaniu Noskowskiemu należnego mu miejsca wśród wybitnych kompozytorów polskich i europejskich drugiej połowy XIX wieku.
Podobna idea przyświeca Antoniemu Witowi, należącemu do najwyżej cenionych dyrygentów swojego pokolenia, oklaskiwanego na estradach całego świata – także on jest oddanym popularyzatorem muzyki polskiej, którą (także dzieła Noskowskiego) nasza Orkiestra miała okazję wykonywać pod jego batutą, zawsze z wielką satysfakcją. Zaprezentujemy dwie znakomite symfonie Noskowskiego: młodzieńczą I Symfonię A-dur (1874), która zwieńczyła jego kompozytorskie studia w Berlinie, oraz II Symfonię c-moll „Elegijną” (1879), przesyconą polskimi cechami melorytmicznymi. Jej patriotyczne przesłanie wzmacnia ukryty w utworze cytat Mazurka Dąbrowskiego jako zwieńczenie finału, napisanego ku pokrzepieniu serc Polaków. [pmac]

*******