Inauguracja Festiwalu Klasyka bez Granic - koncert symoniczny

 

Maurice Ravel

La Valse

B. Redman

Cut

Joaquín Rodrigo

Concierto de Aranjuez 

Tadeusz Baird

Erotyki, 6 pieśni na sopran i orkiestrę

Maurice Ravel 

Ma Mère l'Oye

 

Napisane w 1939 r. Concierto de Aranjuez należy do najbardziej znanych i rozpoznawalnych utworów hiszpańskiego gitarzysty i kompozytora Joaquína Rodrigo. Szczególnie dużą popularnością cieszy się druga część 3-cześciowego dzieła, często wykorzystywana w filmach i muzyce rozrywkowej. Pierwotnie koncert został napisany na gitarę solo oraz orkiestrę symfoniczną. Jednak w 1974 r. Rodrigo opracował autorską wersję na harfę z towarzyszeniem orkiestry. Tytuł nawiązuję do ogrodów pałacu w Aranjuez. „Zapach magnolii, śpiew ptaków i tryskanie fontann” – to słowa Rodrigo opisujące Concierto de Aranjuez . Niewidomy od trzeciego roku życia kompozytor, chciał za pomocą dźwięków oddać zmysłowość miejsca, w którym wraz z żoną Victorią spędzali miesiąc miodowy. W muzyce autor nawiązuje do hiszpańskiego folkloru i tańców dworskich. Tworzy wyidealizowany obraz poprzedniej epoki tworząc klimat jaki mógł panować na przełomie XVIII i XIX wieku na dworze Królewskim w Aranjuez.

Ma Mère l'Oye („Moja matka gęś”) pierwotnie powstała jako kompozycja fortepianowa (na fortepian na cztery ręce). Spośród 5 części, pierwszą napisał w 1908 r., zaś cztery kolejne dwa lata później. Już w 1912 r. Ravel zinstrumentował całość. Kompozytor stworzył suitę z myślą o dzieciach przyjaciół Jeanie i Mimi Godebskich, wnukach polskiego rzeźbiarza Cypriana Godebskiego. Jako źródło inspiracji posłużyły mu m.in. barokowe teksty Charles’a Perraulta. Ich baśniowe tytuły (Śpiąca Królewna, Tomcio Paluch, Brzydulka, Rozmowy Pięknotki z Potworem i Zaczarowany ogród) dały nieograniczone pole do popisu i odmalowania za pomocą dźwięków obrazów uwiecznionych w tekstach francuskiego poety. Utwór  po dziś dzień zachwyca inwencją melodyczną, bogactwem harmonicznym i mistrzowską instrumentacją, dzięki czemu jest bodaj najczęściej (obok Bolera) granym symfonicznym utworem Ravela. Ciekawostką jest fakt że, dzieło doczekało się również wersji scenicznej dzięki stworzonej do muzyki chorografii autorstwa Michaiła Fokina – znakomitego tancerza związanego ze słynnym Les Ballets Russes Siergieja Diagilewa. Z myślą właśnie o tym zespole Ravel napisał La Valse. Utwór powstał na zamówienie Diagilewa, którego przedstawienia w tamtym czasie bywały największą sensacją artystyczną w Europie. Walc kompozytor określił mianem poème chorégraphique pour orchester wskazując nie tylko na taneczny, ale i jego sceniczny charakter. Niestety rosyjski impresario uznał, że utwór choć wspaniały, nie nadaje się na scenę. Trudno dziwić się reakcji kompozytora, który obruszony opinią zerwał wszelkie kontakty  z Diagilewem. 

Co ciekawe o baletowym kontekście możemy także mówić w przypadku sześciu pieśni Tadeusza Bairda zatytułowanych Erotyki. Napisane i zaprezentowane po raz pierwszy w 1961 r. cykl powstał do słów Małgorzaty Hillar. Dedykowany został Stefanii Woytowicz, która prawykonała utwór podczas V Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”. Wersje baletową stworzył choreograf Maurice Béjart, który taneczną wersję pt. Erotica prezentował m.in. w Warszawie, Brukseli, Tokio i w Nowym Jorku. 

Joel von LERBER

Rozpoczął naukę gry na harfie w wieku sześciu lat w Konserwatorium Berneńskim, pod okiem Nathalie Chatelain i Simona Bilgera. W 2009 roku  podjął studia w Hochschule für Musik w Bazylei u prof. Sary O’Brien, a następnie kontynuował je u niej w Hochschule der Künste w Zurychu. Kształcił się też u prof. Marii Graf w Hochschule für Musik Hanns Eisler w Berlinie.  Muzyk korzystał również z artystycznych wskazówek tak renomowanych harfistów, jak I Helga Storck, Isabelle Moretti, Jana Bouskova, Xavier de Maistre.

Artysta jest laureatem wielu nagród, w tym I nagrody oraz nagrody specjalnej na Konkursie Młodej Muzyki w Szwajcarii (2008), I nagrody na Międzynarodowym Konkursie Harfowym organizowanym przez Franz Josef Reinl-Stiftung (2011), I nagrody i nagrody publiczności na Konkursie im. Louisa Spohra w Niemczech (2013) , VI nagrody na Międzynarodowym Konkursie Harfowym w Bloomington w USA (2013), III nagrody w Konkursie Złota Harfa w Petersburgu (2014), II nagrody oraz nagrody specjalnej na Międzynarodowym Konkursie Muzycznym im. Michała Spisaka w Dąbrowie Góniczej, II nagrody na V Międzynarodowym Konkursie Harfowym w Meksyku (2017) , II nagrody oraz dwóch nagród specjalnych na XX Międzynarodowym Konkursie Harfowym w Akce w Izraelu (2018). 

Koncertował z takimi zespołami, jak Kammerorchester Bern, Musikkollegium Winterthur, Schleswig-Holstein Musikfestival Orchestra, l’Orchestre de l’Opéra de Rouen, Sinfonia Varsovia, Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin, Staatstheater Braunschweig, Philharmonisches Orchester der Hansestadt Lübeck, Haifa Symphony Orchestra, Orquesta Filarmónica de la Ciudad de México oraz musicAeterna.

Magdalena STEFANIAK

Ukończyła z wyróżnieniem Akademię Muzyczną im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu w klasie Barbary Mądrej. Była uczestniczką Akademii Operowej Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie. Laureatka 2. nagrody na II Ogólnopolskim Konkursie im. Bogdana Paprockiego w Bydgoszczy. 

Zadebiutowała w 2013 r. jako Hrabina Rozyna Almaviva w Weselu Figara Mozarta na deskach Teatru Wielkiego w Poznaniu. Od tego czasu występowała na scenach takich teatrów, jak: Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie, Opera Bałtycka w Gdańsku, Mazowiecki Teatr Muzyczny w Warszawie, Opera i Filharmonia Podlaska w Białymstoku, Opera Nova w Bydgoszczy, Grand Théâtre de Provence we Francji. 

Współpracowała z takimi dyrygentami, jak: Patrick Fournillier, Michał Klauza, Kazushi Ono, Bassem Akiki, Gabriel Chmura, Rafał Kłoczko, Andrzej Knap, Maciej Figas, Łukasz Borowicz, Andriy Yurkevych. Role operowe kreowała we współpracy z takimi reżyserami, jak: Karen Stone, Mariusz Treliński, Michał Znaniecki, Sjaron Minailo, Beata Redo – Dobber, Natalia Babińska, Jarosław Kilian, Henryk Konwiński.