V Festiwal Legend Rocka - Dżem, Vanilla Fudge, Jack Bruce

Dżem
Dżem – polska grupa grająca muzykę z pogranicza rocka i bluesa. Nazwa zespołu pochodzi od jamu – zbiorowego muzykowania, improwizowania na zaplanowany temat, popularnego między innymi wśród zespołów grających jam rocka.
Lata 1973-1994 (Okres z Ryszardem Riedlem)
Lata 1973-1979
Pierwsze wzmianki o zespole Dżem (Jam) można znaleźć już w 1973 roku. Grupa powstała w Tychach. Została założona przez braci Adama i Bena Otrębę oraz Pawła Bergera i Aleksandra Wojtasiaka. W grudniu tego samego roku dołączył do nich Ryszard Riedel. Latem 1975r.miejsce poprzednich perkusistów zajął Leszek Faliński.W 1978r, miejsce poprzednich basistów zajął Tadeusz Faliński. W latach 1973-1978 działalność formacji była bardzo nieregularna i aż do 1980 r. miała status amatorski.
Lata 1980-1983
W 1980 roku grupa otrzymała pierwszą nagrodę na Przeglądzie Amatorskich Zespołów Muzycznych w Tychach, a 7 czerwca tego samego roku Dżem wziął udział w I Ogólnopolskim Przeglądzie Muzyki Młodej Generacji w Jarocinie w składzie: Ryszard Riedel, Adam Otręba, Jerzy Styczyński, Leszek Faliński, Tadeusz Faliński. W ciągu kilku kolejnych lat zespół dużo koncertował i brał udział w wielu znaczących festiwalach, takich jak: Folk Blues Meeting w Poznaniu, Jarocin, Rock Na Wyspie we Wrocławiu (1982), Muzyczny Camping w Brodnicy, FAMA w Świnoujściu, Rawa Blues w Katowicach.
Rok 1984
W czerwcu zespół po raz pierwszy zagrał za granicą. Koncert odbył się w Berlinie. W lipcu tego samego roku podczas koncertu na „FAMIE” w Świnoujściu zarejestrowano materiał, który został wykorzystany na pierwszym wydaniu fonograficznym grupy pt. Dżem. W późniejszym czasie nazwa została zmieniona na Dzień, w którym pękło niebo. W sierpniu zespół wystąpił na Olsztyńskich Nocach Bluesowych, a jesienią wyjechał na trzy koncerty do Berlina Zachodniego.
Rok 1985
Na początku roku zespół wyjechał na kilka koncertów do Szwajcarii. Ukazał się również pierwszy, a zarazem jeden z najpopularniejszych, longplay grupy – Cegła. Album zawierał osiem utworów, a były to Whisky, Czerwony jak cegła, Oh, Słodka, Jesiony, Ballada o dziwnym malarzu, Boczny wiatr, Nieudany skok i Kim jestem – jestem sobie. Pod koniec roku zespół wyjechał do NRD. W Polsce grał na koncertach m.in.:
- Rawa Blues Festiwal
- Blues Top w Sopocie
- Muzyczny Camping w Brodnicy
- Olsztyńskie Noce Bluesowe
- Festiwal w Jarocinie
- „Rock dla Pokoju” w Gdańsku
W grudniu zespół zagrał dwa koncerty w teatrze STU w Krakowie, z których materiał znalazł się na płycie Absolutely Live.
Lata 1986-1987
W marcu 1986 roku zespół wydał album Zemsta nietoperzy, oraz jak co roku odwiedził wiele miejsc związanych z koncertami bluesowymi i rockowymi.
Na wiosnę roku 1987 zespół odbył trasę koncertową Blues/Rock Top '86, gdzie poza swoimi koncertami, również towarzyszył artystom wybranym w ankiecie „Jazz Forum”, tj.:
- Monice Adamowskiej,
- Tadeuszowi Nalepie,
- Ireneuszowi Dudkowi.
Przez cały rok 1987 zespół grał równolegle z Ryszardem Riedlem oraz z Tadeuszem Nalepą (wydano płytę Numero Uno) i Moniką Adamowską.
Rok 1988
W kwietniu zespół wydał longplay Tzw. przeboje – całkiem live. Po raz kolejny zespół dał wiele koncertów na wielkich festiwalach w Polsce oraz wyjechał do NRD na Folk-Blues Festival w Weimarze i w Leningradzie. Koncerty w Leningradzie odbywały się bez Ryszarda Riedla, który został odsunięty za niesubordynację w zespole. Zespołowi towarzyszyła Martyna Jakubowicz.
Zespół wystąpił w programie telewizyjnym „Dżem i przyjaciele”, w którym udziału również nie wziął Ryszard Riedel. Pod koniec roku zespół wziął udział w trasie koncertowej po Kazachstanie, a towarzyszką Dżemu była po raz kolejny Martyna Jakubowicz.
Lata 1989-1990
W połowie roku 1989, już w pełnym składzie, zespół zagrał w katowickim Spodku koncert urodzinowy. W sierpniu tego roku pojawił się na rynku nowy album Najemnik, a pod koniec roku album, który był odpowiedzią muzyków na wielokrotną absencję na koncertach Ryszarda Riedla. The Band Plays On..., bo tak była zatytułowana ta płyta, jest kompozycją instrumentalną muzyków Dżemu.
Lata 1991-1994
Dnia 1 stycznia 1991 roku Ryszard Riedel, Adam Otręba, Benedykt Otręba, Paweł Berger, Jerzy Styczyński oraz manager zespołu Leszek Martinek zakładają Spółkę Cywilną „Dżem”. Pierwszym wydawnictwem nowo powstałej spółki jest album Detox, uważany przez wielu krytyków i samych muzyków za najlepszy album grupy.
W kwietniu 1992 roku zespół towarzyszył Sławomirowi Wierzcholskiemu na jego autorskim krążku Ciśnienie. 20 czerwca 1992 roku zespół wystąpił ponownie w katowickim Spodku w programie „Dżem Session”, którego zapis ukazał się na czterech kasetach (dwóch płytach) pt. Wehikuł czasu – Spodek '92. W kwietniu 1993 roku grupa nagrała teledysk Autsajder oraz kolejny raz wystąpiła w telewizji na koncercie Bez prądu.
W październiku 1993 roku zespół nagrał płytę Autsajder. To ostatni album z premierowymi utworami grupy, na którym zaśpiewał R. Riedel. Problemy z nałogiem narkotykowym spowodowały, że przestał się zajmować regularnie pracą. Ostatni koncert grupy z Riedlem odbył się 16 marca 1994 r. w Krakowie, w maju wokalista został tymczasowo usunięty z Dżemu. Zmarł 30 lipca 1994 roku, bezpośrednią przyczyną śmierci była niewydolność serca.
Lata 1995-2000 (Okres z Jackiem Dewódzkim)
Od 1995 roku nowym wokalistą zespołu został Jacek Dewódzki, z którym zespół koncertował i tworzył do roku 2001, kiedy zastąpił go Maciej Balcar.
Rok 1995 to okres, w którym odbywają się dwa koncerty upamiętniające zmarłego Ryśka Riedla. Jeden z nich zostaje upamiętniony 3 płytowym albumem koncertowym „List do R.”; drugi koncert rejestrowany jest przez telewizję i nosi ten sam tytuł. Koncerty te to występy Dżemu z wieloma zaproszonymi gwiazdami Polskiej muzyki w roli wokalisty (min. Czesław Niemen, Tadeusz Nalepa). Jeszcze w tym samym roku ma miejsce premiera nowego albumu, pierwszego z Jackiem Dewódzkim, Kilka zdartych płyt (1995).
12 lipca 1996 roku zespół wystąpił w „Operze Leśnej” w Sopocie jako support przed ZZ Top. Rok 1997 pełen był koncertów; muzycy zagrali również w studiu Telewizji Polskiej w Katowicach. We wrześniu ukazała się seria wznowień albumów grupy. Kolejny album z nowym wokalistą to Pod wiatr (1997).
14 sierpnia 1998 roku zespół wystąpił w Chorzowie jak support przed gwiazdą - The Rolling Stones. Kolejne wydawnictwa to dwie płyty z koncertu Dżemu w Operze - kolejno w 1998 oraz 1999 Dżem w operze cz. 1 i 2. Jeszcze w 1999 roku koncert zostaje wydany na kasecie VHS (obecnie niedostępny).
Premiera kolejnej płyty studyjnej, ostatniej z Jackiem Dewódzkim, przypada na rok 2000 i nosi tytuł Być albo mieć (2000). Czerwiec 2000 to okres, w którym zostaje wydana pierwsza ścieżka dźwiękowa Dżemu do filmu Jacka Bromskiego To ja, złodziej (2000, ścieżka dźwiękowa) o tym samym tytule. 23 czerwca Dżem wystąpił na Festiwalu w Opolu, gdzie uczcił dwudziestolecie działalności.
Lata 2001-teraz (Okres z Maciejem Balcarem)
Po czterech latach wychodzi kolejny album studyjny z nowym wokalistą, którym został Maciej Balcar. Płyta nosi tytuł 2004 (2004). Z płyty pochodzi przebój „Do kołyski”. Rok 2004 to również rok, w którym zostaje wydany Przystanek Woodstock 2003 (2004), pierwsze koncertowe DVD grupy, oraz kompilacja największych przebojów Dżemu - Złoty Paw (2004).
W roku 2005 zostaje wydany zapis Przystanek Woodstock 2004 (2005) również na płycie DVD. W tym samym roku do kin wchodzi film fabularny opowiadający o grupie, a głównie o Ryśku Riedlu, w reżyserii Jana Kidawy-Błońskiego, zatytułowany „Skazany na Bluesa”; rok później film zostaje wydany na płycie DVD. W 2005 roku zostaje również wydana ścieżka dźwiękowa do filmu, razem z promocyjną płytą DVD z fragmentami filmu z muzyką grupy.
27 stycznia 2005 zespół miał wypadek samochodowy na autostradzie A4. W wypadku zginął Paweł Berger. Zespół zawiesił działalność na kilka miesięcy, w trakcie których trwała rekonwalescencja basisty Benedykta Otręby. 27 kwietnia 2005 oficjalnie zaprezentowano nowego klawiszowca, którym został Janusz Borzucki. 2 maja 2005 r. Dżem wznowił działalność koncertem w Stalowej Woli.
Z okazji osiągnięcia statusu złotej płyty zarówno przez Przystanek Woodstock 2003 (2004) jak i Przystanek Woodstock 2004 (2005), wydano kolekcjonerskie wydawnictwo dwóch DVD Przystanek Woodstock 2003 i 2004 (2006). Dokładnie w pierwszą rocznice śmierci Pawła Bergera 27 stycznia 2006 zespół daje koncert "Pamięci Pawła Bergera", na który zostaje zaproszonych wielu gości-klawiszowców m.in. Józef Skrzek oraz były wokalista Jacek Dewódzki i syn Ryśka, Sebastian Riedel.
Rok po koncercie zostaje wydana podwójna płyta koncertowa Pamięci Pawła Bergera (2007). W 2007 roku zostały wydane również składanki największych przebojów zespołu z cyklu „Gwiazdy polskiej muzyki lat 80.” grupie poświęcono aż dwa wydawnictwa: Gwiazdy polskiej muzyki lat 80. oraz Gwiazdy polskiej muzyki lat 80. - vol. 2. Jeszcze w 2007 roku zespół uczestniczy w koncercie „Breakout Festival 2007” poświęconemu twórczości zespołu Breakout i Tadeuszowi Nalepie.

Vanilla Fudge
Vanilla Fudge – zespół psychodeliczny założony na wschodnim wybrzeżu USA w 1965, początkowo pod nazwą the Electric Pigeons, potem The Pigeons przez organistę Marka Steina, basistę Tima Bogerta oraz perkusistę Joeya Brennana. Do grupy dołączył również gitarzysta Vince Martell, natomiast Brennana zastąpił Carmine Appice. Ich twórczość wywarła wielki wpływ na kolejne formacje w rodzaju Yes, Deep Purple, Led Zeppelin, Budgie czy Uriah Heep.
Grupa zasłynęła z perfekcyjnych coverów krótkich przebojów popowych (np. The Beatles) i klasycznych kompozycji (Für Elise & Moonlight Sonata Beethovena) w hipisowsko-psychodelicznym brzmieniu. Jej muzyka oparta była na "dialogu" między hałaśliwą grą gitary i perkusji a monotonnymi organami. Utwory Vanilla Fudge charakteryzowała zawiła kompozycja, ostre riffy zapowiadające hard rocka oraz tło wzbogacone melorecytacjami. Uznaje się, że płytą Vanilla Fudge z 1967 r. dokonali przełomu w muzyce. Aranżacja kompozycji, charakterystyczne spowolnienia tempa, wzajemne uzupełnianie się przez artystów, sprawiły, iż grupa zapisała się złotymi zgłoskami w historii rocka. Kolejna płyta – The Beats Goes On, była próbą zaprezentowania w pigułce dotychczasowych zdobyczy muzyki. Okazała się jednak za ambitna. Następne albumy (Renaissance, Near the Beginning, Rock & Roll) nie zdołały powtórzyć sukcesu płyty debiutanckiej, niemniej uważa się je za preludium epoki hard rocka i heavy metalu. W 1970, po nagraniu Rock & Roll, grupa została rozwiązana.
Vanilla Fudge rozpropagowali organy Hammonda, jako nieodzowny element instrumentarium rockowego zespołu muzycznego. Zapoczątkowali erę ciężkiego, zgrzytliwego riffu gitarowego oraz odkryli nieznane dotąd możliwości gitary basowej. W 1982 wydano składankę "The Very Best of", a dwa lata później nieudanie reaktywowano zespół, czego efektem była płyta Mystery. Dziś muzycy grupy koncertują po całym świecie z Billem Pascalim zastępującym Marka Steina. Największe przeboje grupy to: You Keep Me Hangin' on, Season of the Witch czy Where is My Mind.

Jack BRUCE
JACK BRUCE. Kompozytor, piosenkarz, multiinstrumentalista, Legenda. Zwany jako jeden z najmocniejszych wokalistów i najlepszych basistów swych czasów. Jego zdolności improwizacyjne i całkowicie unikalne kompozycje oraz występy na zawsze zmieniły muzykę elektryczną. Jego pionierska, całotonowa gra na basowej gitarze elektrycznej zrewolucjonizowała sposób, w jaki dotychczas był używany instrument i wpłynęła na niezliczoną rzeszę basistów, wliczając Stinga i Jaco Pastorius’a. Jego praca z zespołami Cream oraz Tony Williams Lifetime, jak i jego solowy materiał, otworzyły drzwi stłumionej energii, nowemu podejściu do sztuki dźwięku, łamiąc bariery tradycji i kreując rodzaj muzyki, jaki jeszcze nie był słyszany.
W pierwszych latach swej kariery podróżował do Włoch, potem do Wielkiej Brytanii grając na podwójnym basie w zespołach tanecznych i grupach jazzowych. Do swojego pierwszego zespołu dołączył w roku 1962 w Londynie. Był to Alexis Korner’s Blues Inc., którego perkusistą był Charlie Watts (późniejszy członek Rolling Stones). Po kilku latach Jack Bruce dołączył do John Mayall’s Blues Breakers, gdzie poznał Erica Claptona. Wkrótce powstał Cream w składzie: Jack Bruce, Eric Clapton i Ginger Baker. W ciągu zaledwie dwóch lat Cream sprzedało 35 000 000 albumów i zostało nagrodzone platynową płytą dla Wheels of Fire. Jack Bruce napisał i zaśpiewał większość piosenek, wliczając: „I Feel Free”, „White Room”, „Politician”, „Sunshine Of Your Love”.
Po rozpadzie Cream w 1968 roku, Jack Bruce zaczął nagrywać solowe kawałki. Jego utwory łączyły w sobie jazz i rock, ukazując jego unikalny styl i wpływając na innych. Wkrótce dołączył do Tony’s Lifetime. W 1991 roku wystąpił w Wiedniu razem z Michaelem Mantlerem i Mike’m Gibbs’em przy akompaniamencie Orkiestry Symfonicznej. W 1992 roku wystąpił razem z Bobem Dylanem, Keithem Richardsem, Stevem Cropperem na Festiwalu Gitary w Sewilli. W kolejnych latach występował razem z Gary Moorem, Maggie Reilly, Dickiem Heckstall-Smithem. W późnych latach 90’tych Jack grał wraz z Ringo Starr’s All Star Band i innymi znakomitymi muzykami.
Rok 2005 był wyjątkowy, gdyż Jack Bruce reaktywował dawny zespół Cream wraz z Erickiem Claptonem i Gingerem Bakerem. W maju przez 4 noce zespół grał w Londyńskim Royal Albert Hall, gdzie nagrał i wydał pliki audio i video. W październiku grupa zagrała trzy koncerty w Madison Square Garden w Nowym Yorku. W tym samym czasie Jack Bruce został nagrodzony, jako najlepszy basista wszechczasów. W roku 2006 w Los Angeles artysta odebrał nagrodę Grammy